GÓRA FUJI NA KOPCU KOŚCIUSZKI

Tekst i foto: Anna Maria Tryba.

Niecodzienny widok nas wita od 11 sierpnia na Kopcu Kościuszki. Otóż od tego właśnie dnia zbocze Kopca zdobi jedna z prac krakowskiej malarki – wielkoformatowa „Czerwona góra”, której autorką jest Beata Zuba. Tym samym rozpoczyna się wielowątkowy, artystyczny projekt poświęcony górom …Przenikanie Góry 330…, który ma pokazać związek między górami na krańcach świata. 

Malarkę poznałam roku temu, podczas wystawy jej obrazów w Muzeum Manggha, jej monumentalne obrazy ukazujące góry zrobiły na mnie duże wrażenie. Tym bardziej nie mogło mnie zabraknąć na kontynuacji jej artystycznego projektu, tym razem na Kopcu Kościuszki.  

Beata Zuba jest absolwentką Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, zajmuje się malarstwem, rysunkiem i fotografią. Stypendystka Instytutu Adama Mickiewicza (2021) oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2023). Finalistka konkursu o Nagrodę Eibischa i Konkursu MGS Zakopane Moje Zakopane. Prowadzi artystyczną działalność edukacyjną, m.in. autorskie wykłady z cyklu Co malarz widzi za obrazem? w Instytucie Kultury Willa Decjusza oraz zajęcia z malarstwa i oprowadzania po muzeach, za co została nominowana do nagrody Osobowości Roku 2022 przez „Gazetę Krakowską” i „Dziennik Polski”. Pokazała siedemnaście wystaw indywidualnych w kraju i za granicą, brała udział w wielu wystawach zbiorowych, m.in. w Japonii w ramach wystawy Mountain. Wonder and Fear, prezentowanej w galerii Zuiun-an w Kioto oraz na festiwalu sztuki Tatsuno Art Project.

Artystka w swoich pracach ukazuje góry w różnych kontekstach, ale wszystkie jej obrazy budzą pewne poczucie grozy. Nad cyklem …Przenikanie Góry… pracuje od wielu lat, a wybór miejsc, w których pojawiają się obrazy artystki jest wybierany bardzo szczegółowo. Dlatego przy tytule wystawy również liczby oznaczające położenie tych miejsc – w przypadku Kopca to 330 metrów nad poziomem morza. Jak sama artystka mówi o cyklu swoich prac: 

„ … to opowieść o górach moich, własnych wyciągniętych z serca wspomnień, przetworzonych przez pryzmat uczuć, gdzie w fakturze obrazu można znaleźć opowieści i przeżyte historie. Tam na kartkach hula wiatr, a na obrazach czuć promienie ciepłego słońca. Czerń ma głębię przeżytych chwil, a szarość mieni się odcieniami brudnego wiosennego śniegu… w tych obrazach jest wszystko, co znalazłam w górach, każde moje uczucie, każdy skrawek mojego ja. Odkrywam przed Wami rąbek tajemnicy – zapraszam do Mojego Świata.”Struktura malarska obrazów Beaty Zuby jest barwna i żywiołowa, efekt trójwymiarowości artystka uzyskuje nakładając na obraz dodatkowe masy malarskie, piasek, gips, czy nawet opiłki metalu.„Dzięki tym zabiegom, widać, że wydrążone w mokrej farbie wijące się kreski przypominają ludzkie drogi. Jeśli spojrzeć analitycznie na gest artystki, to spływają one zawsze od góry obrazu ku dołowi, a nie na odwrót, jak szalony pęd narciarza, który zawsze przed oczami ma stok pociągający i podniecający swoją otchłanią, swoim nieznanym, niezbadanym echem i wołaniem. Wśród skalnych rozpadlin rysują się lodowe żleby, wytyczają trasę, wytyczają poziom pędu i ryzyka” – pisze Zofia Weiss o pracach Beaty Zuby.Góry są również jednym z najważniejszych motywów kultury Japonii, dlatego w projekcie można wyraźnie zauważyć przenikanie gór i kopców, elementów kultury polskiej i japońskiej. W ubiegłym roku podczas wizyty na Kopcu profesor Akiko Kasuya z Kioto University of Art oraz pana Riotomaro Mijagima, zauważone zostało podobieństwo w formie i genezie krakowskiego Kopca Kościuszki do budowanych w okresie Edo japońskich kopców Fujizuka. „To tak naprawdę przenikanie miejsc, kultur, międzynarodowy dialog, porozumienie bez granic, to rozmowa bez słów, gdzie obrazy znaczą więcej, gdzie każdy czyta je po swojemu, ucząc się jednocześnie tego co znaczą dla innych. To rozmowy gór na krańcach świata, które postrzegamy przez pryzmat naszych całkowicie różnych doświadczeń, to to co łączy, mimo różnorodność” – mówi o swoim projekcie Beata Zuba. 

W ramach projektu …Przenikanie Góry 330…zaplanowano również wydarzenia towarzyszące, które odbędą się przy Kopcu Kościuszki. Beata Zuba, do swojego projektu zaprosiła również innych artystów i historyków sztuki, a cały projekt jej autorstwa, został objęty Honorowym Patronatem Ambasady Japonii

8.09 godz.12.00 – koncert Muzealne Esspreso, dziedziniec przy Kopcu Kościuszki.
Wykonawcy: Adam Kozłowski – waltornia, Piotr Marciak – skrzypce, Małgorzata Szuba-Kmiecik – skrzypce, Ryszard Sneka – altówka, Monika Krasicka-Gajownik – wiolonczela. W programie: W.A. Mozart – Kwintet waltorniowy Es-dur, Arnold Cooke – Arioso i Scherzo. Filmowy bis, który jest tradycyjną częścią koncertu, będzie nawiązywał do muzyki japońskiej. Koncert odbywa się pod patronatem radia RMF Classic.

16.09- Keirō-no Hi – japoński Dzień Szacunku dla Ludzi Starszych – warsztaty i spotkanie edukacyjne na temat gór, Fuji i Fujizuka dla seniorów z Centrum Aktywności Seniorów Willi Decjusza.

12.10 godz.16.00 – Symbolika góry na Dalekim Wschodzie – wykład Kraków – Tokio – miasta kopców – Bogna Dziechciaruk-Maj – historyczka sztuki, wieloletnia dyrektor Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

3.11 godz.16.00 – Bunka-no Hi – Dzień Kultury – opowieść przy obrazach Kraków – Tokio – miasta kopców – Bogna Dziechciaruk-Maj oraz warsztaty z malowania kopców.

ANNA MARIA TRYBA